Dieuwke van Kraaij, consulent passend onderwijs bij SWV Utrecht PO
In mijn werk als consulent passend onderwijs word ik veel gevraagd bij casuïstiek rondom meer- en hoogbegaafdheid. De leerkracht voelt zich handelingsverlegen en krijgt het lesaanbod onvoldoende afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerling. Vaak is de hulpvraag gericht op leren leren, de Leerkuil, executieve functies, het vormgeven en organiseren van een uitdagend aanbod. Wat mij betreft hangen deze aspecten met elkaar samen en kan het antwoord in veel gevallen vrij eenvoudig zijn. Als het aanbod aansluit bij het niveau van de leerling, dan komt de leerling vanzelf de Leerkuil tegen, de executieve vaardigheden worden geactiveerd en het leren leren kan beginnen.
Was het maar zo simpel… En toch kom ik met regelmaat leerkrachten tegen die ik met kleine veranderingen hele grote stappen zie maken. Het enthousiasme dat bij de leerkracht ontstaat als hij of zij ziet dat de leerling weer tot leren komt, maakt dat een volgende interventie met meer zelfvertrouwen wordt ingezet en langzaam maar zeker merk je dat de leerkracht er plezier in krijgt. Hier doe ik het voor als consulent!
Met deze handreiking hoop ik leerkrachten te inspireren en zelfvertrouwen te geven zodat ze met recht kunnen zeggen: een slimme leerling, heb ik even geluk! Wanneer het uitdagende aanbod goed is geïntegreerd in een sterke basis, zullen de hulpvragen op dit gebied afnemen. Is er alsnog zorg over een leerling, dan is het zoveel eenvoudiger tot de kern van de hulpvraag te komen en vervolgens in te zetten op wat nodig is.
De meeste methodes en leermiddelen zijn gericht op het reproduceren, begrijpen en toepassen van opgedane kennis. Hierdoor schiet verrijking binnen de bestaande methodes voor MHB-leerlingen tekort. Het inzetten van de methodieken zoals de Taxonomie van Bloom, de Leerkuil en de Vlinder kan hierbij het verschil maken. De vertaalslag om de opgedane kennis om te zetten naar dergelijke opdrachten vraagt inspanning en creativiteit van de leerkracht. Maar hoe leuk is het om zelf deze lessen te ontwerpen en te zien hoe de leerlingen opbloeien van hetgeen jij als leerkracht bedacht hebt? Door het gewoon te doen en jezelf de ruimte te geven om hierin te groeien, krijg je er vanzelf handigheid in en dat levert weer plezier op. Deze handreiking is geschreven voor leerkrachten en consulenten passend onderwijs in het primair onderwijs.
De doelen van deze handreiking zijn:
• Leerkrachten kunnen met deze handreiking het bestaande groepsaanbod verdiepen en verrijken.
• Leerkrachten kennen de uitgangspunten van de theorie van de Taxonomie van Bloom.
• Leerkrachten kunnen onderscheid maken tussen hogere en lagere orde denkvaardigheden.
• Leerkrachten kunnen op eenvoudige wijze hogere orde denkopdrachten ontwikkelen en integreren in het groepsaanbod.
• Leerkrachten kennen de uitgangspunten van de Leerkuil en weten hoe ze dit een stevige plek in het groepsaanbod kunnen geven.
• Leerkrachten hebben kennis van de Vlinder (Austin’s Butterfly)
• De consulent passend onderwijs kan met deze handreiking samen met de school werken aan een sterke basis op gebied van meer- en hoogbegaafdheid.
